Gewoonbijzonder is een praktijk voor hoogbegaafde kinderen en jongeren en hun ouders.
Hoogbegaafdheid: verschillende definities
Er is geen eenduidige definitie van hoogbegaafdheid. Er zijn verschillende definities. Deze noemen vaak verschillende kenmerken van hoogbegaafdheid, zoals: leergierig zijn, een grote woordenschat hebben en een groot rechtvaardigheidsgevoel hebben.
Naast deze kenmerken is er sprake van een hoge intelligentie (een IQ-score van 130 of meer). De kenmerken zijn dikwijls voor anderen te zien, de intelligentie hoeft niet altijd zichtbaar te zijn. Als een kind of jongere bijvoorbeeld op school onderpresteert, is het voor anderen niet duidelijk wat de cognitieve capaciteiten van het kind of de jongere zijn. Een intelligentieonderzoek kan dan duidelijkheid geven.
Creativiteit en doorzettingvermogen
Er zijn verschillende definities omdat er in de loop der jaren verschillende theorieën en modellen over hoogbegaafdheid zijn ontwikkeld. Zij hebben gemeen dat een hoog IQ niet meer de enige maatstaf is om te kunnen spreken van hoogbegaafdheid. We kijken bijvoorbeeld ook naar kenmerken en eigenschappen als creativiteit en doorzettingsvermogen.
Of de in potentie aanwezige hoogbegaafdheid ook tot ontwikkeling komt, is mede afhankelijk van persoons- en omgevingsfactoren: het temperament van het kind of de jongere, het gezinsklimaat, de kwaliteit van het onderwijs of belangrijke gebeurtenissen in zijn of haar leven. Dit kan allemaal van invloed zijn op de prestaties die het kind of de jongere levert.
Ontwikkelvoorsprong
Bij jonge kinderen spreekt men overigens van een ontwikkelingsvoorsprong in plaats van hoogbegaafdheid, omdat de intelligentie nog in ontwikkeling is. Naarmate het kind ouder wordt, stabiliseert de intelligentie zich. In hoeverre sprake is van hoogbegaafdheid, is naarmate het kind ouder is met meer zekerheid vast te stellen.
Intelligentietest
De intelligentietest is het meest gebruikte instrument om de intellectuele capaciteiten van een kind of jongere te onderzoeken. Een intelligentietest wordt afgenomen door een psycholoog of orthopedagoog. Omdat persoonskenmerken en omgevingsfactoren mede van invloed zijn, is dat intelligentieonderzoek vaak een onderdeel van een uitgebreider onderzoek.
Meestal onderzoeken we ook de executieve functies, de sociale of de emotionele ontwikkeling. De executieve functies zijn belangrijk om je werk goed te kunnen doen. Denk aan taken starten en afmaken, niet voor je beurt praten of plannen. Als iemand niet zo goed kan plannen, kan hij of zij er wel eens te laat achter komen dat er bijvoorbeeld een dag later een toets is waar voor geleerd had moet worden.
Voor het intelligentieonderzoek gebruiken we de WISC V of de IDS-2. Deze combineren we met ander testmateriaal zoals vragenlijsten, en observaties. Zo krijgen we een zo goed mogelijk beeld van het kind of de jongere.
” Een slim kind kan zich heel dom voelen omdat het niet zo simpel kan denken als op school gevraagd wordt”
Het belang van een goede begeleiding
Bij hoogbegaafd wordt wel gedacht aan iemand die goed kan leren, hoge cijfers haalt en alles beter weet. De kinderen en jongeren die bij ons in de praktijk komen, zijn inderdaad snelle denkers die goed kunnen analyseren, goed en snel verbanden kunnen leggen en grote denksprongen maken. Maar soms geeft dat problemen in de interactie met anderen. Omdat de hoogbegaafde bijvoorbeeld al bij de oplossing van het probleem is terwijl de ander nog niet zo ver is. Miscommunicatie, zich niet begrepen voelen, niet gehoord en niet gezien worden zijn enkele gevoelens die wij vaak van onze cliënten te horen krijgen als ze vertellen waar ze tegenaan lopen.
Dit kan een weerslag hebben op de thuissituatie. De ouders merken dan bijvoorbeeld dat hun zoon of dochter somber wordt, slaapproblemen ontwikkelt of klaagt over buikpijn of hoofpijn. Ook hoogbegaafde kinderen en jongeren kunnen net als anderen last van dyslexie of AD(H)D hebben. Ook voor deze hoogbegaafde kinderen en jongeren biedt Gewoonbijzonder begeleiding.